Kan AI helpen om de identieke woongebouwen in de naoorlogse woningbouwvoorraad te traceren?

De documentaire Identical Strangers (2018) vertelt het diep tragische verhaal van een sociaal-wetenschappelijk experiment in het naoorlogse New York, waarbij pasgeboren drielingen werden gescheiden en ter adoptie werden ondergebracht bij arme of rijke gezinnen. In de documentaire zien we hoe de drieling elkaar "in het wild" tegenkwam - en van daaruit het web ontrafelt van het sociale experiment waaraan ze werden onderworpen. De broers worden meteen een mediasensatie, omdat ze ondanks hun zeer verschillende opvoeding veel overeenkomsten vertonen. Ze zijn vreemden voor elkaar, maar toch op de een of andere manier identiek. Het zijn identieke vreemden.

Een stuk minder macaber is de vergelijkbare situatie in het naoorlogse huizenbestand. Een aanzienlijke hoeveelheid huizen werd gebouwd tussen circa 1960 en 1974. Dit was een tijd van enorme woningnood, maar ook een tijd van een nieuwe industriële manier van bouwen. Deze maakten een kostenefficiënte bouw mogelijk en verminderde de behoefte aan geschoolde arbeid. Architectenbureaus werkten nauw samen met bouwbedrijven en aannemers om op deze manier te bouwen. Het resultaat is dat veel huizen op elkaar lijken, zowel van binnen als van buiten. Maar wie waar en wanneer heeft gebouwd is grotendeels onbekend. Hypothetisch gezien zijn honderdduizenden huizen 'identieke vreemden'.

Het potentieel van deze onontdekte "alternatieve gegevens" is groot. Met Identical Strangers zetten we AI in om identieke woningen te traceren, maken een werkboek met voorbeeldstellende oplossingen en een afwegingskader. We zijn hiervoor de samenwerking aangegaan met het Nationaal Renovatie Platform en hebben een consortium samengesteld met de organisaties die al met deze voorraad bezig zijn. En een tweede ring met een netwerk van netwerken.